Ambalajlı gıdaları alırken, tüketici olarak sağlık konusunda çok daha bilinçliyiz çünkü artık bilgi çok daha ulaşılabilir durumda.
Merak ettiğimiz her şeyi, anında elimizin altındaki telefonlardan bakabiliyor, araştırıp sorgulayabiliyoruz. Buna rağmen tüketicilerin çoğu, genelde sadece son kullanma tarihine bakar ancak etiketin bütününü okuma alışkanlığı maalesef çok daha zayıftır.
Her ne kadar sağlıklı beslenmeyi destekleyip, doğal ve organik beslenmeye çalışsak da, günlük hayatımızın yoğun temposu içinde, ihtiyacımız olan besinlerin çoğunu marketlerden temin etmek zorunda kalıyoruz. Zamandan tasarruf ederken sağlığımızdan olmamak adına aldığımız paketli ürünlerin etiketlerinin doğru okunması oldukça önemli.
Bugün artık alışveriş yaparken ürünün üzerindeki son kullanma tarihine bakmayan hemen hemen yok gibi. Zira tüketim tarihi satın alındığı gün biten bir ürünü hiç kimse istemez. Ya ürünlerin içeriği, bileşenleri, besin öğeleri, enerji değerleri, muhafaza koşulları, nerede üretildiği, üretici firmanın kim olduğu, alerjen uyarıları, üzerinde yer alan kodlar ve bunun gibi pek çok bilgilenin yer aldığı etiketleri okuyor muyuz?
Paketli gıda tüketirken mutlaka bu bilgilerin de doğru okunması ve etiket üzerinde yer alan koşulların yerine getirilip getirilmediğinin kontrol edilmesi gerekiyor. Bazen öyle bir oluyor ki satıcı market bile muhafaza koşullarına dikkat etmiyor, soğukta saklanması gereken ürünü size oda sıcaklığında satışa sunuyor ya da tam tersi.
Yine özellikle besin alerjisi olan, farklı gıda toleransları olan kişilerin de etiket bilgilerini bu açıdan dikkatli incelemesi gerekiyor. İçeriğinde alerji etkeni madde olup olmadığını kontrol etmesi gerekiyor.
En basit son kullanma tarihi okumanın bile çoğu zaman yanlış yapıldığını görüyoruz.
Örneğin UHT sütün üzerinde 4 ay sonrayı gösteren son kullanma tarihi, ürünün açılmaması halinde geçerli. Ürün açıldıktan sonra ise buzdolabında saklanarak 2 gün içinde tüketilmesi gerekiyor. Bir de son tüketim tarihi ile tavsiye edilen tüketim tarihi olayı var ki, ikisi farklı şeyler;
STT (Son Tüketim Tarihi): Bu tarih, gıda ile ilgili önerilen saklama koşullarına uygun bir şekilde muhafaza edilmesi halinde, belirtilen tarihe kadar güvenli bir şekilde tüketilebileceğini ifade eder. Bu tarihten sonra ise sağlık açısından risk oluşturabileceğinden tüketilmesi tavsiye edilmemektedir. Bazı besinlerde; süt, yoğurt, yumurta gibi gıdalarda bulunur.
TETT (Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi):
Bu tarih ise, gıdanın kalitesi ile ilgili bir durumdur. Gıdanın tazeliğini ve yapısını bu tarihe kadar koruyacağını belirtir. Bu tarihten sonra tüketilmesi ise sağlık açısından bir sıkıntı oluşturmaz. Yalnızca raf ömrü bittiğinden, tazeliğini kaybedebilir anlamına gelmektedir. Mesela bakliyatlarda olduğu gibi. Tavsiye edilen tüketim tarihi geçse bile, eğer paket açılmamışsa ürün tüketilebilir olabilmektedir.
Diğer bir deyişle, uygun şekilde muhafaza edildiğinde, gıdanın kendine has özelliklerini koruduğu süreyi gösteren tarihi gösterir. TETT sonrası gıdanın iyi olup olmadığına kendiniz karar verebilirsiniz. Bunun için duyularımızı kullanırız, bak, kokla ve tat! Eğer herhangi bir olumsuzluk tespit etmediyseniz ürünü tüketebilirsiniz. TETT’nin gıda güvenliğini garanti etmediğini ve bu noktada asla STT ile karıştırmamak gerektiğini unutmamalısınız.