Belirsizlik, hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır. İş hayatından kişisel ilişkilere, gelecek planlarından anlık kararlara kadar her alanda belirsizlikle karşılaşırız. Bu belirsizlik, çoğu zaman kaygı, endişe ve stres gibi duyguları tetikleyerek psikolojimizi olumsuz etkileyebilir. Peki, belirsizlik neden bu kadar rahatsız edicidir ve psikolojimiz üzerindeki etkileri nelerdir? İşte detaylar…
Bilindiği üzere insanlar, doğaları gereği kontrolü seven varlıklardır. Belirsizlik ise hayatın öngörülemez olduğunu hatırlatır ve bu durum, güvensizlik ve çaresizlik duygularını beraberinde getirebilir. Belirsizlik, kontrol ihtiyacımızı karşılamamızı zorlaştırarak kaygı ve stres yaratır. Belirsiz bir durumla karşılaşıldığında, insanlar genellikle geleceği tahmin etmeye çalışır. Bu çaba, çoğu zaman olumsuz senaryolar üretmeye ve kaygıyı artırmaya yol açar.
Belirsizlik Psikolojiyi Olumsuz Etkiliyor
Belirsizlik, psikolojimiz üzerinde olumsuz olarak birçok farklı etkide bulunabilir. Bunlardan sıklıkla karşılaştığımız durumlar ise şu şekildedir;
Yüksek Kaygı ve Stres: Belirsizlik, kişinin hemen netleştirmek isteyeceği ve kontrol altına almak isteyeceği bir durumdur. Kontrol altına alınamadığı sürece kişiyi yoğun düşünmeye yönlendirir. Bu durum ise kaygı ve stres, uyku sorunları, odaklanma güçlüğü, sinirlilik ve fiziksel belirtilere (baş ağrısı, mide bulantısı vb.) neden olabilir.
Depresyon: Uzun süreli belirsizlik, depresyon riskini artırabilir. Depresyon, mutsuzluk, ilgi kaybı, enerji düşüklüğü gibi belirtilerle kendini gösterir.
Yalnızlık hissi: Belirsizlik, insanları sosyal ilişkilerden uzaklaştırabilir ve yalnızlık hissine neden olabilir. Kişi, gündelik yaşantısında dahi iletişim kurma noktasında belirsizlikler yaşayabilir.
Belirsizliğe karşı önlem alın !
Eğer belirsiz bir dönem yaşadığınızı düşünüyorsanız bu süreci direnç göstermek psikolojik açıdan doğru olmayacaktır. Direnç göstermek bu süreçte size katkı sağlamaz. Belirsizlik yaşadığımız süreçleri ele aldığınız takdirde geleceğe dair net bir karar veremediğiniz süreçler olduğunu görebilirsiniz. Bu durum elbette rahatsız edicidir. Ancak böyle bir durum yokmuş gibi davranmak ya da var olan durumları kabul etmeyerek direnç göstermek sizi olumsuz etkileyecek demektir.
Uzman Klinik Psikolog Kaan Üçyıldız, ''Dolayısıyla belirsizlik psikolojisiyle başa çıkmanın en temel yollarından biri belirsizliğe karşı direnç göstermeyi bırakmak olmalıdır. Yaşadığınız sürece anlamalı, onu sahiplenmeli ve bu gibi süreçlerden geçen tek kişinin siz olmadığınızı düşünmelisiniz. Kendinizi karşılaştırdığınız yani yanlış örnekleme yaptığınız insanlarla aynı koşullarda doğup büyümediğinizi bilmelisiniz.Belirsizlik yaşıyorken düşündüğünüz her şeye inanmamalısınız. Olması gerekenden daha fazla düşünmek, düşüncelerin içerisinden çıkamamak ve kendini sakinleştirmekte zorlandığınızı düşünüyorsanız mutlaka bir uzmandan destek almanız gerekiyor demektir.'' dedi.
